Viveiro 2007. Coches aparcados no acceso principal ao paseo fluvial do río Landrove e no propio paseo, onde o muíño converteuse nunha horrible casa…
E no atrio de Santa María está sempre o coche do crego, e dos amigos…
agosto 2007
Na rúa Pastor Díaz ás tres da tarde. En Viveiro non hai hora para o reparto. Na zona peatonal hai que sortear os coches a todas horas. Xa houbo que lamentar unha desgraza coa máquina limpadora, que matou a unha muller nesta mesma rúa e non escarmentan. De feito hai coches que entran na rúa por comodidade, para subir unhas caixas de peixe á casa, sen permiso, claro! O todo vale vainos dar un disguto.
Naseiro 2007
Ao coche negro levouno a grua…
Ver nesta mesma páxina outra páxina sobre Coches mal aparcados 1
Podedes mandar fotos sobre este tema, prometo publicalas e se queredes co voso nome e apelido. Fina Roca
Celeiro é un porto galego, da mariña luguesa (VIVEIRO), cunha flota pesqueira moi importante, onde habería que borrar do mapa as construccións salvaxes e un varadoiro que fixeron na praia co seu chorreo continuo noite e día. Un lugar ligado a pesca e industria conserveira, onde o alcalde da quenda e Costas, foron capaces de desfacer unha praia, a de Lavandeiras, para facer unha piscina cuberta. Os habitantes de celeiro chámanse popularmente os chilindrís. Con todo o pobo é un encanto e garda as súas tradicións, tal como a procesión marítima de Celeiro, como colofón das festas patronais en honor de Santiago e Santa Ana, que duran seis días. Pero, a procesión non é en honor dos santos patróns senón da virxe do Carme. Engalanan o percorrido da imaxe con alfombras de flores. A procesión realízase en dúas etapas. O día 28 de xullo trala misa solemne (7 e media da tarde) baixan a Virxe dende a igrexa parroquial ata a lonxa, facendo parada e fonda na Casa de Saleta para escoitar a Salve Mariñeira e diante do monumento ao náufrago do escultor viveirense Neira Broch. Contra as doce da noite entra na Lonxa de celeiro entre cantigas, pétalos de rosa e Vivas: Viva a Virxe do Carme e viva Celeiro…
Ao día seguinte, as once da mañá sae da lonxa para embarcar e face-la procesión marítima entre foguetes e sereas. Tódolos barcos están engalanados de proa a popa, agás o barco portador (O Anxuela) que estaba de loito pola recén morte do seu patrón, levaba abandeira a media asta e non tiña o código marítimo de bandeiras e gallardetes.
Os chilindrís asocian as festas coa bandeira nacional! Pasan da galega! Só ondea en algún barco e casa. Nin na Igrexa nin na procesión, nin no barco portador, que este ano foi o Anxuela, non ondeaba a bandeira galega…
Velaquí a bandeira nacional por doquier…
A procesión marítima de Celeiro:
A Virxe do Carme no momento de embarcar e O Bautista Pino acompañándoa en procesión. É costume xeralizada almorzar nos barcos invitados polo armador. O Bautista Pino estaba capitaneado por Francisco (Paco) López Fernández…
A familia Pino e amigos dentro do barco o día da procesión marítima
A travesía no barco foi inenarrable e inesquecible. Difícil de explicar o que se sinte cando pasas a bocana da ría, en procesión, seguindo ao Anxuela, nun arrastreiro…
A procesión atrae a diversos persoeiros, como o mindoniense Manolo Montero Rego, vestido de bispo. Disque foi o libreiro de cámara de Álvaro Cunqueiro, o inspirador do mago Merlín. As monxas do asilo, Sor María e sor Josefa, tampouco quixeron perder pancada da procesión marítima, son de Ourense i encántalles navegar:
A raia é un peixe cartilaxionoso moi rico e, anque non é o seu mellor momento de comida, como hai abundancia na praza e vai barata, convén mercala e facela de varias maneiras…
Segundo o refraneiro <<A raia en xaneiro é como o carneiro>>.
Convén mercar unha raia grande de varios quilos (tres ou catro) e pedirlle ao pescadeiro que cha limpe e corte, para caldeirada e para fritir:
Raia enteira e cortándoa en fresco.
Caldeirada de raia para catro ou seis persoas:
Ingredientes: Oito talladas grandes de raia, os cercanos á boca. Catro patacas grandes, unha cebola e un tomate, grandes, un pimento roxo, unha cabeza de allo, pirixel, un puñado de chícharos (guisantes frescos) aceite de oliva, vinagre, sal, pimentón doce e unha folla de loureiro…
Modo de facela:
1º) Adoba-la raia unha hora antes de facela con sal, allo e cebola picada, pirixel e unha folla de loureiro.
2º) No fondo dunha tarteira grande poñer no fondo unha capa de patacas cortadas en rodaxas dun dedo de grosor, unha de cebola cortada do mesmo xeito, outra de tomate e un pemento roxo cortado en tiras. Cubrir con auga fría, -só cubrir-, e un bo chorro de aceite de oliva. Poñer ao lume e deixar cocer. Cando as patacas case van cocidas bota-la raia por riba e mailos guisantes, e darlle dous fervores. Escorrer e reservar unha cunca do caldo de cocer.
3º) Facer un sofrito: Nunha tixola botar dúas cucharadas sopeiras de aceite de oliva, sofreir os allos, separar do lume e botar unha cuchara de pimentón, un chorro de vinagre de viño e unha folla de loureiro. Engadir o caldo rereservado e cobrir a caldeirada, movendo todo pero agarrando a pota polas asas, meneandoa…
A parte máis finiña, a das aletas, está riquísima fritida en abundante aceite de oliva. Abonda con enfariñala un pouco e deixala churrascar na tixola. En empanada a raia é un manxar exquisito, pero tamén en salpicón, cocéndoa previamente.
O percebe é un crustáceo que sabe a gloria bendita! Crece nos cantís, na mar batida e a súa pesca resulta difícil e perigrosa. Actualmente hai tantas mulleres coma homes dedicadas a este tipo de pesca. Nunca me parecerán caros, e non coñezo a ninguén que se intoxicara con percebes. Imposible! Non se perden! Non ho! Non lle damos tempo…
Só o petróleo do Prestige acabou con eles. Pero se recuperaron, grazas a Deus…
Os do Roncudo teñen moita fama, pero os que se pescan nos acantilados de Cedeira son boísimos, como o resto das costas galegas onde a mar sabe a mar. Na vila mariñeira de Cedeira veñen de celebra-la undécima edición da festa do percebe, pero podemos comelos perante todo o verán.
Propoño un paseo cara a lonxa de Cedeira para ve-los percebes e resto de peixe, anque ao estar informatizada perdeu parte do seu encanto…
Camiño da lonxa de Cedeira:
Xardín i estrada que levan á lonxa. A medio camiño atopamos o monumento á muller do pescador: << A Confradía de Cedeira á muller do pescador. No traballo e na vida compañeira… Agosto 1985>>
Dende o devandito monumento observamos a Lonxa:
Os nenos gozan no medio do xelo dos barcos mentres un vello mariñeiro observáos…
No interior da lonxa de Cedeira…
E chegan os percebes:
Que ricos! Cómo se fan os percebes?
Os percebes fánse sempre cocidos! Lavalos e quitarlle o cascaballo (todo o que se lle pega). Logo hai que botalos nunha tarteira ou pota cunha boa presa de sal e auga que os cubra, un dedo aproximadamente por riba dos percebes. En frío! Déixadeos que fervan. Tan pronto levanten o fervor apagade o lume, escorrer toda a auga e servir nunha fonte tapados cun pano blanco, para que se segan cocendo coa súa propia calor. O de botarlle ou non unha folla de loureiro depende do gusto de cadaquén, a min gústanme con e sen loureiro.
Unha antiga receta, moi mariñeira, é acompaña-los percebes con cachelos (patacas cocidas con monda). Estes días os percebes medianos, que están moi ricos, van a 35 euros o Kg. Pero os bos, os grandes, superan os 100 euros. Se podedes pagarvos un capricho, adiante! Pero os pequenos están tamén moi ricos, saben a mar e quitan o gusaniño…
Que llo pregunten ao mariñeiro que está amarrando a chalana preto das casas dos mariñeiros, casas para coser redes e gardar aperos, pero parecen chalés:
Cedeira é unha das vilas máis tranquila das que coñezo. Cando era nena adoitaba ir de camping con toda a familia, acampando nun solar do Pucho, na praia, onde hoxe en día está o paseo marítimo e cabaña de Maribel. Que ben o pasabamos! Íamos todos os Roca, tíos, curmáns e resto de familia. Nós tiñamos unha caseta de madeira, a caseta de Oliva, con camas, liteiras e unha fiestra con cortinas coquetonas. A cociña era unha tenda de campaña e a ducha unha lona con regadeira. A auga colliamola da fábrica de madeira do Pucho cunha goma colgada das árbores. Hoxe en dia, onde estaban as fábricas, o Pucho, fixo un edificio de apartamentos. O Postineiro botaba a rapeta tódolos días e nós axudabamos a tirar dela. Meus pais seguen a veranear en Cedeira, pero non de camping, nunha casiña do Camiño Real da praia da Magdalena, miña nai segue a botar en falta a caseta e mailo camping. Moitos membros da familia Roca acabaron mercando un terreo, ou unha casa, nas zonas cercanas ás da acampada.
Meu pai, César, ven de cumpli-los 84 anos e, o seu irmán, Pepe, achegouse ata Cedeira para felicitalo cos seu fillos e netos: os Roca Bordello. A miña curmá, Loli, veu dende Murcia coas súas fillas para felicitalo!
Os patriarcas, César e Pepe Roca Golpe, e as súas donas, as matriarcas Oliva Díaz e Otilia Bordello, observando ás novas xeracións da familia:
Na casa dos meus curmáns:
Velaqui reunida a familia onde outrota tiñamos a mesa de madeira e unha barbacoa: Oliva e Otilia sentadas no banco…
Afortunadamente non tiraron as árbores anque a fonte está sempre moi cocha i espanta á vista. Comimos na Revolta, porque Luís, o seu dono, sempre nos tratou moi ben e coñecemonos dende sempre, mesmo foi o pescadeiro, en Ferrol, da miña tía Otilia, pero fai tempo que se dedica á Hostelería:
Na Revolta (Cedeira) celebrando os 84 anos do patriarca da familia ROCA:
César Roca observando a praia da Magdalena e mailo río dende o paseo marítimo de Cedeira:
Felicidades César!
Paga a pena visitar Cedeira, facédeme caso, visitádea agora que ven a feira do percebe:
O 20 de jullo do ano en curso, o xuíz Juan del Olmo secuestrou a revista satírica El Jueves da que son incondicional lectora dende os tempos de María Castaña. O secuestro non ten sentido, que barbaridade! Será certo que contra Franco vivíamos mellor!? De que vai este xuíz? De modelo de virtudes? Veña xa! Non pode secuestra-la libertade de expresión co traballo que nos costou conseguila. Este episidio recordoume cando secuestraron a La Codorniz por unha portada na que se facía alusión aos 25 anos de paz do franquismo: 25 anos a puro ovo. Del Olmo non contento con retira-la revista satírica dos quioscos e librerías, mandou desconectar a páxina web de El Jueves. Por que? Porque confunde o cu coas témporas. Está tolo! Nin que non houbera outras cousas máis importantes que facer…
Velaquí a portada secuestrada. Que me secuestre a min tamén:
A praia de Sacido (Galicia), situada no extremo occidental do paseo marítimo de Viveiro (Lugo), é unha fermosisima cala de area moi fina e branca de 90 metros cadrados, que está rodeada dun gran acantilado e pequenos cantís mariños cubertos coa vexetación propia da ribeira viveiresa: piñeiros bravos, xestas, abruñeiros (os endrinos casteláns cos qu se fai o Pacharán), loureiros, silvas, moreiras, fentos rizados, fungos, toxos e flores silvestres, como liririos e madreselvas, e todas cantas flores hai relacionadas coas herbas de San Xoan: ruda, herba Luísa, fiúncho, lavanda, espadeira…
Cala de Sacido
Na beira das 144 escaleiras da praia, único camiño de acceso, aínda podemos ver entre as herbas, os saborosos careixóns (fresas silvestres), temén chamados cacareixós, amorodos, morotes ou morangos…
Escaleiras de acceso á cala de Sacido
Confeso a miña fidelidade por esta praia e pola ‘piscina’ de Xaime, un remanso natural de auga salgada na que da gloria bañarse…
Outrora, os cativos e cativas, agachabamos entre as rocas e loureiros unha lata grande de marmelo, para cociñar nas brasas o que collíamos coas nosas propias mans: mexillóns, minchas, nocos, cangrexos, camaróns, ourizos, navallas ou longueiróns. Pasabámolo en grande! E sempre había algún mariñeiro coa súa dona botando a rapeta, para xunta-lo peixe. Daquela non había paseos marítimos, nin espigón desmesurado, nin ‘salgueiros’ con minigolf…
Pero, como poderoso señor é don Diñeiro! Acabaron poñéndolle reixas ao monte beneficiando aos Salgueiros a conta dos carballos, castaños e piñeiros. O Motel as Sirenas ten unhas vistas fabulosas, pero o acantilado vaise ao carallo:
(Reixas a escasos metros do acantilado. Os Salguieros -donos do Motel as Sirenas- cercaron o monte con alambradas para facer piscinas e minigolfs, esquecéndose do señorío de paso e pechando ao mar os ancestrais camiños públicos…)
Como cada ano hai máis obras coa conseguinte poda de ábores, os desprendementos e a erosión están servidas. Para corroborar o que digo abonda con darse un garbeo ata Sacido no coche de San Fernando. Non só observaredes en directo as fochancas de medio metro de ancho tapadas cunha semple valla metálica, senón tamén o peche do único camiño público que había ao final do paseo marítimo, para favorecer a construcción de 90 apartamentos turísticos. E iso que agora mandan os outros…
De seguir así van urbanizar a Colleira.
Fochancas no paseo marítimo e desmesuradas talas para favorecer as vistas dos novos apartamentos a escasos metros do acantilado…
Camiños públicos pechados a cal e canto
Artigo publicado no Heraldo de Viveiro (20 de jullo de 2007)
O loureiro foi sempre unha árbore sagrada, romanos e gregos coronaban aos emperadores, deuses i heroes cunha coroa de laureiro. De feito Apolo represéntase cunha coroa de loureiro. Na idade media cando alguen realizaba unha gran fazaña, ou remataba os estudios con éxito coroabase con loureiro…
No concello de Culleredo (A Coruña), no Burgo, hai un interesante xardín botánico con paneles informativos onde podemos ver a palabra bacharelato ao pe dun loureiro. O nome de bacharelato, bacalaureatus, significa coronado de loureiro, laureado. En Galicia cólgase o loureiro bendecido o domingo de Ramos na cociña e cuadras para afuxenta-las meigas e diaños. O certo é que é unha árbore moi estimada e pode alcanzar máis de 20 metros.
As follas de loureiro teñen poderes curativos, axudan a face-la dixestión e dan un sabor incrible as comidas, tanto ao marisco como as carnes ou legumbres. Pero ollo! Que nin todo o loureiro sabe ben, nin ten o mesmo olor. Para cocer marisco e cociñar peixes de roca, ou para facer un bo escabeche, o loureiro recomendado é o que crece salvaxe nos acantilados, cerca das praias, entre toxos e piñeiros bravos. Este loureiro ten un olor especial a mar, ule que da gloria.
Loureiros da Mariña luguesa situados entre as praias de Seiramar e Sacido, crecen entre piñeiros, toxos e fentos. Pero están a sufrir o ataque das urbanizacións da bisbarra, en especial, do Motel as Sirenas, que acaba con todo para ter boas vistas dende os bungalows, hotel, piscina e minigolf…
Como gardar loureiro para o ano:
Hai que collelo no mes de xullo -no verán- porque está no seu mellor momento, é cando mellor ule e ten un color moi lindo. No hai que esperar a que se seque na árbore. Procurar collelo pola tarde noite, sen sol e sen xeada, que o loureiro estea limpo e sen auga. Escollemos unhas ramas boas, de follas duras, envolvémolas nun periódico en cucurucho, e deixamolas secar unha semana como mínimo, nun lugar obscuro:
Seleccionar as melloras follas, duras, pero verdes…
Unha semana despois hai que separar as follas do talo, esparramándoas nunha fonte perante dous ou tres días, sen sol pero con aire, e logo metelas nun tarro de cristal. Se queredes conserva-lo laureiro fresco, hai que metelo na neveira nun frasco recén collido. O loureiro seco dura anos, pero recomendo collelo só para o ano…
Secar no xornal, na fonte e meter en tarros de cristal: gardar entre as follas algún rabo de loureiro para conservar mellor o sabor. O loureiro mantén a cor verde perante meses, pero se se pon parduzco non pasa nada sempre e cando ula ben.
Para as carnes, caza e legumbres, hai que collelo nas marxes dos ríos ou na montaña, porque ten outro sabor diferente e vaille mellor co loureiro da mar e axuda a dixerir as comidas.
Entrando en Viveiro pola carretera da costa, en Covas, á altura do abandonado Pazo do Grallal hai un singular letrero co seguinte texto:
VIVEIRO EXCELENCIA TURÍSTICA. CEMITERIO
O cemiterio de Covas non ten nada de excelencia turística así quedeberon colocar o cartel para que os turistas admiren os monumentosurbanísticos dos constructores sen conciencia. Abonda con seguir a flecha para confirmar o que digo…
Velaquí: O letreiro está colocado entre dous edificios en construcción, a escasos metros da praia de Covas, e porta con porta dunha fermosa casa típica galega. Viva a excelencia turística e Lei de Costas!
Detrás dos devanditos edificios hai unha escombreira, en plena calzada, e un cemiterio de lixo e chatarra, e que dicir da perforadora dos constructores Los Molineros, que se está a carga-las hortas coas personas dentro:
Entre o pazo do Grallal e o primeiro edificio, Construccións Rego, deixaron un estúpido calexón que se traga o muro do Grallal:
Claro que, este pazo ten a negra!
Para rematar as excelencias turísticas, o Concello debeu contratar a tres xinetes da Hípica de Xove, que se pasean a cabalo polas beirarrúas do paseo marítimo, dan un garbeo polo parque deixando pastar e cagar libremente aos animais, mentre eles se toman unhas cañas:
A imaxe dos xinetes a cabalo é moi linda, sempre e cando non cagaran e os xinetes recolleran a merda, coido, que non é lugar para atalos na cantina do camping ao lado das persoas, e moito menos ir ao galope polas aceras en horas puntas…
Seguirei a contar as excelencias turísticas de Viveiro, unha vila que pasou de ser a perla do Cantábrico a un abalorio sen gusto pola ambición dos constructores, promotores e políticos da quenda.
agosto 2007
Felicidades César!
