Fina Roca Díaz
------------------------------------------------------------
Categoría: Profesora de Lingua Castelá e Literatura Hispánica.
Fecha de nacemento: 18 de abril de 1947.
Lugar de nacemento: Ferrol
------------------------------------------------------
CURRÍCULUM:
Licenciada en Filosofía e Letras (Xeografía e Historia) pola Universidade de Santiago de Compostela. Profesora e Xefa do Departamento de Lingua Castelá e Literatura do IES Urbano Lugrís de A Coruña do que tamén foi directora. Ex Profesora de Prácticas do Instituto de Ciencias de Educación (CAP) das Universidades de Santiago, A Coruña e Politécnica de Madrid. Vocal da Xunta Directiva do Seminario de Estudios Terra de Viveiro. Profesora Referente do proxecto didáctico de ámbito estatal para fomentar hábitos lectores estables na poboación infantil e xuvenil: PBE (Programa Biblioteca Escuela da Fundación Bertelsmann). Colaboradora de El Heraldo de Vivero e da revista Tempos Novos. Protagonista de varios capítulos de 'A Memoria Cotiá', un documental de Televisión de Galicia baseado nas anécdotas e lembranzas de persoeiros dos mais variados oficios e idades, dirixido por Manolo Gómez. Crítica Literaria. Guionista, documentalista e comentarista de Literatura infantil e xuvenil: Do Cómic á Literatura Universal emitido en Localia TV (2003). Idem do Programa Radiofónico de Literatura Infantil e Linguaxe ‘Magazul’ emitido por Radio Voz (2003-2004). Ex columnista de El Mundo (1998-2002).
Publicacións:
Cartafol das Fontes de Viveiro. Ed. Seminario de Estudos Terra de Viveiro. 1994.
As Carrachentas. Ed. Asociación Cultural Estabañón (2008).
Premios: .
Gañadora do Primeiro Premio de Etnografía convocado pola Agrupación Cultural Sementeira (1975) cuxo xurado estaba presidido polo poeta Manuel María. Directora do xornal escolar A Queimada que foi gañador do Primeiro Premio Estatal convocado pola Generalitat (2003) ao que concursaron 50.000 periódicos escolares do Ensino Público e Privado.
A) Rúa da Igrexa (Monelos) 1 de marzo de 2010: Fermosas casiñas de pedra con patio, solana e horta.
B) 5 de marzo de 2010: sábado ás cinco da tarde. López Cao non pasa crises, perante a semana ten os camións traballando para o Concello de A Coruña, e os sábados, malia o convenio da construcción, traballa para as empresas privadas que sustitúen esas casas tan lindas que rodeaban o parque de Oza por eses monstrencos de cemento. Asemade a devandita empresa, aproveita o descanso semanal de mediodía para poñer a traballar ao capataz da obra, obreiros e camioneiros para vallar e levar o desentullo das casas derruídas do Camiño da Igrexa para o propio parque de Oza, para detrás do Instituto de Monelos.
Velaquí:
C) Namentras os sufridos veciños aguantan as desfeitas e consabido po nas casas e patios interiores. Van para catro anos que están a aguantar o que se ve nas fotos. E o ALCALDE da cidade orgulloso de todo cos seus camións expositivos de fotos baixo a plica de presuma do seu barrio. Hai que foderse!
Maravillosas construccións no entorno do parque de Oza na rúa da Igrexa: en lugar de agrandar o camiño o achican aínda máis. Apenas pasa un coche con dificultade e aínda queda o consabido bloque de cemento que van a facer no lugar que estamos a ver. Vamos! Que construccións López Cao fórrase e Urba + tamén: todo queda na casa.
Os camións que traballan en sábado cargan os pilares de pedra das casas da desfeita e mailas vigas de madeira noble, que de seguro constiúen un novo negocio sen IVA. E os Sindicatos calan. Quen máis quen menos pon o cazo para beneficiarse da crise: a Lei do Cemento continúa.
Non contentos con encher de merda os pisos e patios interiores das Rúas colindantes, aínda por riba meten os colchóns que atoparon na obra nun dos patios interiores sen que ninguén o remedie. Alguen quere maís?
Mirade que preciosidade de cuadro chinés. Tarda un pouco en abrir pero paga a pena esperar. O cuadro foi pintado entre 1085 e 1145. Está no Museo de Shangai e a xente fai colas interminables para admiralo. Mide 5, 28 mts de largo por 0,5 de alto. Para velo poñede o cursor no medio e desprazarvos de esquerda a dereita; nos recadros en blanco podedes visionar un vídeo con música. Unha gozada neste tempo de crises, de intereses persoais, de traizóns etc.
En Viveiro o martes de Entroido xa non é o que era pero con todo, malia chuvia e o frío, as comparsas e mascaritas saíron a rúa celebrando e homenaxeando a don Lardeiro. Pola mañá a comparsa da ONU (unha das máis veteranas) percorreu tódolos bares e rúas para anima-lo cotarro, desfilando pola tarde pola estrada de Viveiro como manda a tradición. A ONU é popular polas suas letriñas cargadas de retranca contra as autoridades civís da ilustre vila viveiresa que este ano materializaron baixo a plica ORQUESTRA menudo PANORAMA:
Velaiquí:
Na rúa de abaixo:
Na Fontenova:
No Bar Normandía da Zapatería:
O desfile empezou as cinco da tarde baixo unha chuvia desa que parece que non molla pero empapa:
A idade non importa, había dende bebés ata persoas moi maiores:
Os larpeiros de Pénxamo tiñan moita marcha e ían facendo filloas e rosquillas que distribuían entre o público:
Os presos vendían as motos por falta de puntos:
Os xubilados non faltaban, nin os caracois, nin as chicas do can-can, nin os picapedras:
A xefa da estación toma folgos para dirixir o cotarro:
Sábado de Entroido de 2010. Cita obrigada: Teatro Pastor Díaz de Viveiro onde se dan cita as alpuxarradas (chirigotas) para poñer a caldo as autoridades civís, militares e relixiosas, amén dalgún que outro/a escribidores e columnistas, que por saír a figurar dinmil sandeces na prensa. É dicir, festa rachada.
Eduardo o do camping e presentador dende os tempos de antano das alpuxarradas:
En Viveiro hai que gardar cola para todo, colas interminables, faga frío ou calor, pero non importa, paga a pena conseguir entradas de balde para seguir de cerca os aconteceres do Entroido Lardeiro. Eso sí, convén ir abrigados: no Teatro Pastor Díaz fai máis frío que na Gañidoira cando neva.
Nas alpuxarradas non faltaba de nada, nin Hortensio o home orquestra, que deixou a coral viveirensa para gañarse a vida a súa maneira, cousa que non lle perdoa o habitual presentador do evento, Eduardo Lorenzo (Edu o do camping), como tampouco llo perdoa ao Caxete, Pacomio, J.Luís Rivera e tantos outros carnavaleiros, coma ToñínColosía, que están a ver os toros dende a barreira de San Pedro. Cumpre dicir que cada alpuxarra vén na compaña das súas letras e as veces da música. Cadaquén é moi libre de meterse con quen quere: a quen lle toque a chirigota que se agoante e que se foda.
Velaiquí ao home orquestra recibindo aos invitados no hall do Pastor Díaz e no escenario: había que velo subi-las escaleiras cos zocos vermellos cascabeleiros e platiños no medio das pernas. Hortensio é algo moi serio como músico e persoa:
No palco de autoridades non faltaba nin o bispo de Mondoñedo (alias Perón) nin Belén Esteban (Chus), nin Carmela Marchante (África).
Belén Esteban coa ciruxía trocou a cara e un pouco máis, pero quedoulle o fuciño torto, coma se fose unha burricán, segundo dicía unha das coplas dos Baixos.
Belén Esteban no palco de autoridades non paraba de dicir: Xa vale, eh! Pero, esta tía, como ve negocio en todo canto toca, coidaba que a que subscribe ía pagarlle algo, ou cobraba, por saír na foto. A borro e punto. Anda que lle dean, quen non quera síar na foto, que se quede na casa, pero a min, tanto me ten…
Carmele Marchante quedouse coas ganas de bailar o Sunami:
No palco de autoridades militares (Tarrio) e civís (Paco Chao e Xavier o panadeiro da Zapatería) amén das respectivas conselleiras de tódolos partidos, predominaba o xineceo.
Alpuxarreiros e alpuxarreiras maiores do reino de Viveiro:
1.- O Rei e o seu gardaespaldas: o rei aburrido de tanta política estúpida quedábase durmido. Cando o garda espaldas espertábao, increpábao dicíndolle, por que no te callas?
2.- Moito Fandango animou a velada coa súa música:
3.- Canela Fina de Foz, clásicas alpuxarreiras, arranxou o maior aplauso do público porque o pasado ano morreu unha das fundadoras do grupo e por iso faltaron á cita; non deixaron títere con cabeza, parodiaron á duquesa de Alba e ao seu noivo Alfonso coa música do Dúo Dinámico:Quince Años tiene mi amor. Xeniais!
4.- Manoel Riveira: A trancas e barracancas vestido de vikingo por aquilo dos cornos meteuse coa Mariña, coa senador do PP, a das Fidalgas, claro!
5.-Os Baixos (membros da Coral) parodiaron todos o aconteceres locais, autonómicos, nacionais e internacionais, dende o decretazo da enseñanza trilingüe, pasando polo da xubilación aos 67 anos (pedían empezar a traballar aos trece) ata a famosa frase de Esperanza Aguirre chamandolle fillo de puta a Serrano ou Gallardón; Belén Esteban e a Campanario, amén da estrada de Celeiro (afectada por un derrumbe) e o nacimento xigante de Santa María que, afurtunadamente, deixou de exibirse polo ben do Patrimonio Románico de Santa María.
6.-Ramil (Sen Frenos e Costa Abaixo): sen lugar a dúbidas o mellor da crítica da política local. Este persoeiro ten un galego fermosísimo que deberían pór nos centros educativos públicos. Meteuse co PP e co PSOE e con todos cantos governan. Identificou ao alcalde de Viveiro (Melchor Roel) coa viagra porque ten ao pobo todo levantado.
6.- Os Mallos. Esta comparsa é un dos grupos máis participativos de Viveiro (ver nesta misma bitácora os Maios de Viveiro) e sen lugar a dúbida son os resucitadores dos Maios viveirenses. Paradoriaron o Limbo facendo alusión de que as institucións políticas están no idem, é dicir, no limbo, que non se enteiran, vamos! O seu sentido do humor é incuestioinable.
7.- A Fachenda da Parroquia parodiaron maxistralmente ao conxunto muxical de Viveiro Escolma de Meus, pero baixo o nome do O Colmo dos Meus. Presentou a Alpuxarrada Viveiro Zaaas coa música do boleiro Viveiro, Viveiro, encantado paraíso xunto ao mar: non deixaron títere con cabeza tratando os seguintes temas: O Xeríatrico, os políticos Aja e Raphael (amantes de Teruel), a Piscina, a Escola de Fútbol, o PP con problemas a esgalla que non se falan entre eles, o Belén dos ODS cuxa perda atribúen a escritora Fina Roca a quen tilda de dicir sandeces na prensa -Ogalla a devandita FR tivese tanta forza no mundo politiqueiro que outro gallo cantaría, de seguro que se por ela fose non tirarían as casas do Lodeiro-, e a radio, naturalmente da Ser, a COPE non a parodiaaon, claro! Se lle vía o plumeiro, pero a miin encantáronme as súas cantigas, malia ser eles de dereitas e eu de esquerdas. Ser demócrata ou carnavaleira é unha actitude permanente cara á vida.
O ambiente dos bares é o mellor do Entroido: os alpuxarreiros e mascaritas anónimas fan as lededicias de todos e todas, incluso, Carmele, poido bailar e cantar o Sunami ás súas anchas. Que non decaiga a festa porque aínda queda moito por ver e gozar. Edu, o do camping, o presentador, fixo un chamamento que subscribo: todos os participantes, público e alpuxarradas, superaban a idade media de trinta anos e temos que impicar a xente máis nova.
Vivero é moito Viveiro dígolo eu que non perdo pancada:
Velaiquí as autoridades civís e militares: Xavier e Tarrío bebendo e cantando a mazo.
En fin! Que non decaía a festa, o marte de entroido máis…
O pasado día 30 de xaneiro, Xesús Alonso Montero, recibiu o Facho de ouro nun entrañable acto presidido polo presidente da institución cultural, Xosé Luís Rodríguez Pardo, quen, logo de subliñar a importancia do homenaxeado na Cultura Galega, fixo un chamamento en pro da nosa fala.
Xesús A. Montero subliñou a importancia das asociacións culturais da década dos sesenta (O Facho, Gallo, Abrente…) todas elas relacionadas coa luz fronte ao obscurantismo franquista. Facendo un xogo de palabras co termo Facho, o académico, profesor e escritor, remontouse a súa aldea natal (Ventosela) para recordarmos que alí a un facho (antorcha de palla) chamábanlle fachiqueiro: un fachiqueiro non só é unha tea accesa, senón tamén o portador dos fachos.
Emulando os versos do gaiteiro de Penalta de Celso Emilio Ferreiro (Tendes que acender un facho/ Un Prometeo cantando) -que segundo afirmou, deberían figurar no frontispicio da Asociación o Facho- chegamos ao Prometeo mitolóxico, ao Titán amigo dos mortais, que lle roubou o lume (o facho encendido) aos deuses do Olimpo para regalarllo aos humanos, Xesús A. Montero, mesmo chegou afirmar que deberíamos de facer ‘santo’ a Prometeo levándoo en procesión por toda Galicia cos fachos accesos, porque el si que fixo cousas pola Humanidade.
O acto estivo moi concurrido: académicas como Luz Pozo, políticos, escritores, profesoras, empresarias, etc..
Mentres preparo novas receitas solidarias, invítovos a visionar este video, super interesante, sobre os costumes das persoas segundo lles toque nascer ou vivir nunha parte ou outra do mundo. Non serei eu quen xuzgue cal é a mellor sociedade ou relixión, pero non podo xustificar o integrismo veña de onde veña…
O burka pode ser moi beneficioso no deserto, porque o que tapa o frío, tapa a calor, pero en situcións normais non deixa de ser máis cun espantallo que atenta contra a dignidade humana, das mulleres concretamente. Teño moi claro que todo home que obriga a taparse da cabeza aos pes as súas mulleres é que non confía en se mesmo, que é un acomplexado. Eles, integristas islámicos, os varóns, báñanse nas praias como os europeos, pregúntome, por que non se bañan vestidos e elas en bañador? En fin, abride o vídeo e logo xa falaremos.
Hoxe non imos gastar nada en comer, porque témolo caldo feito, sobrounos unha carrilleira cocida e temos unha leituga. Así que xa sabedes: o que aforredes para as ONGas de Haiti. Nunca crin que estas receitas tivesen tan boa acollida, graciñas e a mandar. Moitos pregúntanme de onde saco o tempo? Custión de organizarse: ir á praza un día a semana, mercar productos de temporada e organizar o fondo da neveira. Levar a lista do que de verdade necesitades ao supermercado e non comprar nada do que non estea na lista. Mentres ves televión, escoitas a radio, ou música, podes limpar verdura, cebolas, allos e mantelos no frigorífico, a verdura podes escaldala e conxelala en racións. Mentres escribes no ordenador, lees ou estudias podes cocer carne e osos a lume lento, gardar o caldo resultante previamente colado en frascos e sempre terás para facer un consomé, soupa ou caldo. Se tes que facer croquetas, un día fas a masa, outro as enroscas e outro as fríes, ou as conxelas. Hai que tomar as cousas con calma para ter tempo para todo. Eu perteñezo a ese grupo de mulleres traballadoras que traballamos dentro e fóra da casa, coa salvedade de que a miña profesión me gusta e cociñar me encanta, porque me relaxa moito, como pasear e nadar.
Menú do día:
1º prato: unha cunca de caldo que temos feito do véspera e metido na neveira.
2º prato: cortar a carrilleira cocida en filetes, rebozar en fariña e ovo, fritir en aceite e escorrer. Ou semplemente comela así, á prancha, ou con salsa de tomate…
3º : a leituga para acompañar as carrilleiras, tomate e cebola, aliñada con aceche e vinagre. Convén ter as follas limpas na neveira e as cebolas peladas, que como os allos, consérvanse moi ben nos frascos reciclados de cristal.
Esta receta sae por seis euros e vale para dous días como mínimo, así que ánimo ese euro que aforrades en comer ben mandarllo a Médicos Sen Fronteiras ou a Cruz Vermella, para que Haití recobre a súa dignidade. Insisto, non paguedes comisión a ningún banco. A min intentaron cobrarme pero ao final desistiron por berrar a consigna: négome a pagar comisións por mandar diñeiro aos dagnificados de Haití ao través das ONGas.
Caldo de nabizas, ou de grelos:
Ingredientes para catro persoas: Un quilo de patacas, unha cunca de fabas secas, osos salgados e frescos, un cacho de carne fresca (xarrete, falda ou carrilleira), hunto, dúas madas de nabizas ou grelos, un chourizo. O caldo admite todo tipo de carne, ese fondo de neveira que sempre temos: un cacho de costela, touciño, lacón etc. Nesta mesma páxina en Receitas de Fina Roca podedes ver varias formas de face-lo caldo, con grelos, verdura, repolo…
Modo de facelo: As fabas se son secas e a carne salgada hai que poñelas a remollo dun día para outro. Poñer os osos abaixo de todo da pota e resto de carne encima, cubrir con auga e poñer a cocer, a medida que vai cocendo haberá que engadir máis auga, que sempre quede a carne cuberta. Meter as fabas nunha saqueta especial para que se cozan coa carne e non ter que andar buscándoas, se non tedes saquetiña cocelas aparte e botar a auga de coción ao resto do caldo. Unha vez cocida a carne retirala, colar o caldo resultante e poñer de novo ao lume. -Canto máis lentamente se coza a carne máis substancia vai ter o caldo.- Cando ferva botar as patacas cortadas como para unha tortilla, deixalas cocer dez minutos aproximadamente e engadir a verdura. Tan pronto como a verdura levante o fervor (no caso das nabizas por exemplo que son moi ternas) revolver con coidado e apagar sen tapar a pota, para que a verdura quede verde, deixar repousar dez minutos como mínimo e servir.
O máis difícil deste prato radica en limpar a verdura: as follas se trocean para o caldo. A parte do nabo pélase e cócese co chourizo e un cazo de caldo para servir coa carne.
Velaquí paso a paso.
O caldo en Galicia faise para varios días, eu recomendo reservar a mitade e metelo na neveira. Tamén se pode conxelar e coa carne sobrante, ou facer croquetas, por exemplo. Eu sempre reservo un tarro de caldo como fondo de neveira.
Antonte iniciei cos morros frescos de terneira (la papada de la vaca) unhas recetas solidarias, moi apañadas económicamente, para que os que están en crises no mundo occidental podan comer ben e aforrar algo para mandalo a unha das ONGas que traballan en Haití para poder acabar coa miseria.
Parrochiñas frescas:
Un quilo de parrochas (sardinitas) oscila entre tres e cinco euros. No mercado de abastos, tres euros. Podémolas facer de varios xeitos: asadas (coa cabeza), fritas (con o sen cabeza) e afogadas.
Fritas ou asadas con cachelos (patatas cocidas con monda) dan para tres racións acompañadas dunha boa ensalada. Pero para fartarmos recomendo as afogadas: nunha terteira poñede un quilo de patacas cortadas un pouco máis grosas cas da tortilla; enriba das patacas un tomate grande en rebanadas, un pimento en tiras e unha cebola en xuliana. Cubrir con auga, azafrán e un chorro de aceite de oliva. Deixar ferver o guiso ata que as patacas estean case listas, engadir as parrochas e uns puñado de guisantes conxelados.
Total gasto para catro persoas: catro euros. Queda un como mínimo para mandar a Haití, non si? Ánimo ese euro que non falte, pero ollo cos bancos que cobran comisión, regateade con eles, chamadelle rácanos, miserables, rastreros etc… Se tedes nómina e vos cobran comisión por mandar axuda económica a Haití, cambiade de banco e punto
No escurridor hai medio quilo de parrochas, que podedes fritir, ou outro medio Kg facelo á maneira de ‘parrochiñas afogadas. Enteiras con tripa e cabeza están moi ricas: enfariñar para fritir. Aliñadas con allo e pirixel enriquece o sabor das afogadas.
Dende que tiven a primeira noticia do terremoto de Haití estou amolada. Recomendo contribuír monetariamente de forma explícita ou anónima a unha ONGa na que confiedes.
Dándolle voltas e reviravoltas a tan tremenda traxedia e tendo en conta que nós estamos en crise e en plena costa de xaneiro – pero sen esquecer que temos a sorte de vivir no Primeiro Mundo- ocúrreseme que podemos comer moi ben -ou non comer- aforrando cartos na cesta da compra para mandarllos aos taitianos ao través da ONGa na que confiemos.
Nas casquerías dos mercados municipais, prazas de abastos, podemos mercar morros de terneira a dous euros o quilo, que chega ben para cuatro persoas. Velaquí a reiceta:
3. Unha vez limpa a carne de pel exterior cocer a lume lento (entre unha ou dúas horas) co zume do limón, unha cabeza de allos sen pelar, loureiro e unha cebola mediana enteira. Sal ao gusto. Entra ben sen sal
Mentres se coce picamos unha ceboliña, un pimento, unha cenoria e un tomate. Pochamos e reservamos.
4. Unha vez cocidos os morros deixámolos enfriar ben (mellor facelos dun día para outro e metelos na neveira para que se reafirmen). Cando están fríos os fileteamos quitándolle a grasa branca que aparece no medio. Reservar unha taza de caldo de coción que contén moita xelatina.
5. Unha vez fileteados incorporar á sartén, engadir o caldo reservado e un vaso de viño branco. Deixar cocer dez minitos e engadir o pimentón e guisantes, no momento de servilo botar o pirixel picado.
Este prato, riquísimo e barato, encántalle aos nenos e pódese acompañar con calquera cousa, en especial pasta; a min gústame moito con patacas cocidas e xudeas frescas:
Esta mesma receita vale para as ricas carrilleiras que tamén se compran nas casquerías e van baratas
Por tres euros podemos comer catro persoas e mandar outros tres a Taití. Seguirei a propoñer pratos ricos e baratos para que non digamos que non podemos contribuír porque non podemos. Querer é poder.
