Fina Roca

Xoguetes para nenos cegos

(Luz Darriba)

Xoguetes para nenos cegos é unha novela curta narrada en primeira persoa por Xosé, un home xa maior, que rememora os tempos vividos da posguerra na súa aldea natal. Luz Darriba Magadán escribiuna en galego no ano 2014, nun momento moi duro da súa vida, de desesperación, segundo conta: «A miña nai estaba agonizando en Bos Aires e eu estaba en A Coruña sen poder estar a súa beira.…» Foi publicada en castelán no 2016 (Ed. Tandaia) e en galego no 2021 (Ed. Belagua). Ten un interesante e acertado limiar da escritora Helena Villar Janeiro.

A novela narra a historia de dous rapaciños dende os dez anos ata que son adultos: Xan é un neno cego de nacemento, rico de máis, que vive no ostentoso e amurallado pazo dos Pena Moura, na casa máis grande e rica do lugar. Xosé é vidente pero moi pobre, que malvive nun chamizo con tres adultos ?os seus pais e a tía Pepa?, dúas vacas e unhas poucas galiñas. A súa casa é tan pobre e triste, que ten as portas pechadas á esperanza. Xan é fillo dun militar con mando, que pertence á cara triunfante da guerra fratricida, a do bando dos gañadores: a súa familia xa era rica antes da guerra e posúa moitos brasóns. O pai de Xosé é do bando oposto, pertence á última escala social, a dos perdedores pobres, era un home moi triste, que disparaba palabras como dardos, cando estaba borracho, e que xa renunciara a todo, incluso, ao seu propio fillo. O neno rico medra entre algodóns pero sen o agarimo dos seus pais, que están sempre viaxando, mentres el queda nas mans da servidume e dunha ama de cría perversa, quen lle fai crer que a súa cegueira era un castigo diviño. Xan estaba malcriado, era moi caprichoso e malia que posúa os mellores xoguetes do mundo, gozaba máis inventando cousas ou facendo falcatruadas, que xogando con eles. Tiña un can guía, que  morre en estrañas circunstancias e, como non quería máis cans, decide co beneplácito dos seus proxenitores contratar a Xosé, quen vai vivir a súa casa  sen que ninguén o consultase, para servirlle de guía. Para a familia de Xosé a súa marcha representaba unha boca menos que alimentar e vestir, e uns cartos no peto polos servizos prestados. Xosé non tarda en descubrir o ben que viven, comen e dormen os ricos! Tamén descubre que Xan era máis listo ca fame e que era capaz de velo todo cos seus enormes ollos de azul agrisado, malia estar ‘baleiros de posibilidades’, mesmo xogaba ao xadrez sen tirar ningunha peza. Xosé convértese nun apéndice de Xan, o seu novo xoguete mercado polos seus pais, para telo contento. O neno rico é maligno e vingativo, pero ao neno pobre ao principio non parece importarlle…

A autora utiliza a Biblia como intertexto, para sinalar os capítulos desta gran novela, invitándonos á lectura activa e reflexiva dos aconteceres cotiáns en Pena Moura; partindo das citas do Antigo e Novo Testamento fainos mergullar naqueles tempos de opresión, miseria e incultura. Luz Darriba, como gran lectora, é consciente de que cadaquén ten unha maneira especial de ver e interpretar as cousas reais ou fabuladas. O caínismo, tema permanente da literatura Universal, está presente nesta novela: o conflito permanente das dúas Españas trala guerra incivil. Caín é o primoxénito de Adán e Eva, o primeiro fillo varón e  o primeiro fratricida da Historia.

Xoguetes para nenos cegos comeza coa cita bíblica de Mateo 12, 43-45. Mateo era recadador de impostos e debido a súa profesión era dos poucos evanxelistas, por non dicir o único, que sabía ler e escribir. Non! Non é casualidade que Luz Darriba recorra a Mateo para empezar a historia dun neno pobre sen escola e doutro rico que lee e escribe en braille en varios idiomas. Unha historia que, como a propia autora indica, transcorre nun lugar apracible, en aparencia. Porén, como en Caín e Abel, a condición humana pode chegar aos límites incribles de crueldade e submisión, á cegueira humana, na que os pobres sempre levan as de perder.  A novela lese dun tirón porque a intriga vai in crescendo ata chegar ao derradeiro capítulo coa súa correspondente cita bíblica: Jn 8, 81-32, díxolle Xesús aos xudeus, «coñeceredes a verdade, e a verdade faravos libres». Un final inquietante e misterioso. Fina Roca.

.

Viveiro é un un logar moi entrañable da Mariña Luguesa O que non ocurre en Viveiro non ocorre no mundo enteiro. Ten de todo, praias, montes e montañas, festas patronais, entroido, Semana Santa, Naseiro, San Roque e cómo ¡Non! Xente do común extraordinaria, que mesmo vale para un roto que para un descosido. Quen pasa a Marola, pasa a mar toda e quen coñece Viveiro coñece o mundo enteiro.

http://www.viveiro.es/cast/index.asp

http://es.wikipedia.org/wiki/Vivero

Saúl e Jorge casaron o pasado nove de novembro. Meses antes, uns 360 invitados recibiron unha invitación impresa en papel de algodón con pigmentos naturais encapsulados en resina, que formaba parte dunha tirada única e exclusiva para este evento, limitada a quince unidades numeradas e firmadas polo autor…

¿Quen son Saúl Jiménez e Jorge Pernas? Dous fotógrafos de Viveiro moi loureados, que levan 10 anos vivindo e traballando xuntos con estudio aberto na FONTENOVA, fronte por fronte de onde empezou o tataravó de Sául, que ten o privelexio de pertencer a una saga de fotógrafos viveirenses, que ilustraron e ilustran a historia de Viveiro dos séculos XX e XXI. Saúl é bisneto de José Antonio D. Ariza, neto de  Carlos Jiménez e fillo de Emilio Jiménez. Saga que tamén continúan os seus irmáns, Simón e Samuel. Ariza chegou a Ferrol cunha cámara do minuto, o cine mudo e un carro tirado por unha mula e un cabalo, casou en primeiras nupcias cunha muller do Barqueiro e en segundas cunha viveiresa, pero esto é fariña doutro costal que espero vexa a luz non tardando…

Cabe subliñar que, Jorge e Saúl foron os encargados de face-la campaña do xaponés Issey Miyake:

http://www.lavozdegalicia.es/noticia/amarina/2012/03/20/dos-fotografos-viveirenses-haran-campana-japones-issey-miyake/0003_201203X20C4996.htm

Páxina web de Carlos Fotógrafos:

http://www.carlosfotografos.com/

Os noivos ocuparon as portadas de prensa da Mariña luguesa, non por ser gais, senón porque foi a voda máis glamurosa de Viveiro e se cadra do mundo enteiro, malia que, como diría Abel, un dos trece testigos da voda, aínda falta moito para a que se tome con naturalidade a unión entre persoas do mesmo sexo. Viveiro lanzouse á rúa para aplaudir o evento ao grito de ¡Guapos! Anque tamén houbo quen desbarrou sentíndose ofendido no seu alter ego de ‘machotiño ibérico’ por saír en portada a unión dos homosexuais. Mal que lle pese o resto estabamos felices, en Viveiro non había unha praza hoteleira libre, porque veu xente de todas partes, e fotógrafos, máis de setenta.  A voda civil realizouse no romántico Teatro Pastor Díaz con música en directo, Soul, por un trío feminino; oficiada pola tenente alcaide María Loureiro. Un espontáneo berrou conmovido dende o galiñeiro ¡VIVA ZAPATERO! Pois sí senón chega ser por el non habería voda. Empezou as doce e media e rematou preto das dúas porque falaron os testigos e os espontáneos, como Raquel, tía de Saúl, quen afirmou que dende cativo sinalaba formas e tendecias, xa que gozaba vestíndose e calzándose coa súa roupa e zapatos, ou o humorista Carlos Jiménez, tamén tío de Saúl

Os noivos chegaron nun Morgan verde de dúas prazas conducido por Saúl, a xogo co seu traxe, todo moi inglés, Morgan que levou ata a carpa do restaurante Louzau onde se celebrou o convite, que durou ata as sete da mañá. O aperitivo foi a base de navallas, zamburiñas, xamón, empanadas etc, regado con bos caldos. De almorzo, percebes, camaróns, nécoras, carnes, postres… Logo empezou o baile con música en directo, barra libre, xelados, froitas frescas e golosinas; de cea churrasco e amburguesas. De madrugada empezou a actuación de drakuíns, para continuar a festa rachada ata as sete da madrugada.

http://www.lavozdegalicia.es/album/amarina/2013/11/09/espectacular-boda-gay-viveiro/01101384011132940486282.htm

Algúns momentos do evento:

Avoas, tíos, tías, curmáns, amigos, músicos:

Quén dicía que Goreti parecíase a súa avoa, non o pode negar:

Sintoo, pero o programa leva todo o día dándome o coñazo, non me deixa pegar nin correxir, así que non vou subi-los vídeos. Só dicir que os noivos están de lúa de mel por terras alén de nós, informándonos paso a paso por onde andan, por Argentina y Brasil, hoxe concretamente, estaban na Patagonia, pero de todo esto xa nos ilustrarán eles cando volten ao seu Viveiriño…

Texto e fotos: Fina Roca

?